گیاهپزشکی، حشره شناسی کشاورزی و بیماری شناسی گیاهی دانشگاه تهران، دانلود رایگان کتاب های گیاه پزشکی
لکه سياه سيب Apple Scab _ Black Spot of Apple
نوشته شده توسط Ali Darvishzadeh در ساعت 10:10
عامل بيماري:
قارچ :

Teleomorph: Venturia inaequalis (Venturiaceae-Pleosporales-Loculoascomycetidae)
Anamorph: Spilocaea pomi (Dematiaceae-Moniliales-Hyphomycetidae-Deutromycetes)
قارچ V.inaequalis : داراي پريتس دروغي (Pseudoperithecium) است که در بافت استروماي برگها يا ميوه هاي ريخته شده بر کف باغ زمستانگذراني مي کنند و بصورت منفرد ،‌قهوه اي تا سياهرنگ مي باشند . در هر پريتس 100-50 آسک بطور مجتمع به شکل استوانه اي با پايه کوتاه که درون هر يک 8 آسکوسپور است ديده مي شود. ديواره آسکها دو جداره و نازک است . آسکوسپورها سبز مايل به زرد تا قهوه اي و دو سلولي هستند که سلول بالايي آن کوچکتر و پهن تر از سلول پائيني است (Inaequal = نامساوي ). اين قارچ هتروتاليک دو قطبي است لذا آنتريدي روي يک پايه و آسکوگون روي پايه ديگر تشکيل مي گردد.
قارچ S. pomi : داراي کنيديوفورهايي معروف به Annellophore است به سبب آنکه اثر افتادن هر کنيدي روي کنيديوفور بصورت حلقه اي (Annellide) باقي مي ماند کنيديها زيتوني مايل به زرد و معمولاً يک سلولي و گاهي دو سلولي ، منفرد و تخم مرغي شکل هستند که در انتهاي آنلوفورها بوجود مي آيند . آنلوفورها قهوه اي رنگ و بدون بند (Septum) يا داراي بند،‌موج دار و با برجستگيهاي زگيل مانند هستند.
چرخه بيماري :
قارچ عامل بيماري غالباً زمستان را بصورت پريتس هاي دروغي در برگها و ميوه هاي آلوده افتاده در کف باغها طي مي کند البته در نواحي ساحلي و معتدل که زمستان ملايمي دارند قارچ بصورت S.Pomi به شکل ميسليوم در شاخسارهاي آلوده زمستانگذراني مي کند. پس از آنکه ميسليومهاي دو تيپ جنسي مختلف سازگار (Mating Type) نيز با يکديگر آميزش پيدا کردند، اجسامي تيره رنگ (پريتس هاي دروغي ) بين بافتهاي برگهاي ريخته شده برکف باغ تشکيل مي شوند غالب پريتس هاي دروغي اوليه در خلال چهار هفته بعد از ريزش برگها تشکيل مي شوند. رطوبت براي تکامل پريتس دروغي ضرورت دارد. دماي بهينه براي تکامل آسکوگون 0C 18-20 و براي بلوغ آسکوسپورها 18-16 است. رقم سيب و تاريخ خزان برگها در بلوغ و رسيدن آسکوسپورها در بهار تأثيري ندارد. وقتي برگ زمستان گذرانده موجود در کف باغ مرطوب مي گردد (بارانهاي آخر زمستان و اول بهار)آسکهاي رسيده و بالغ با جذب رطوبت از طريق روزنه پرتيس دروغي متورم شده با فشار آسکوسپورها را تخليه مي کنند ، ‌آسکوسپورها همراه با جريان باد در فضا پخش مي شوند و عفونت اوليه روي اندامهاي تازه روييده ايجاد مي گردد. پيش بيني اين بيماري در اپيدمي ها بر اساس مؤثر بودن, مايه تلقيح اوليه Primary inoculum يا در واقع آسکوسپورهاي توليد شده در پرتيس هاي دروغي زمستانگذران موجود برگهاي کف باغ و جوانه در سطوح گياهي بر اساس شرايط آب و هوايي صورت مي گيرد). وقتي آسکوسپورها روي کاسبرگ ، برگ يا ميوه جوان در مجاورت لايه نازکي از رطوبت ، قرار بگيرند جوانه مي زنند براي آغاز تندش رطوبت آزاد (رطوبت نسبي بيش از 95 % (ضرورت دارد. زمان لازم براي وقوع آلودگي به دماي محيط و تعداد ساعات خيس شدگي بستگي دارد بطور مثال در دماي0C 2/2 به 48 ساعت خيس شدگي سطح بافت نياز است تا اسکوسپورها جوانه زده و آلودگي شروع گردد در حاليکه در دماي 0C 6 به 21 ساعت خيس شدگي ، دماي 100C به 14 ساعت خيس شدگي ، دماي 150C به 10 ساعت خيس شدگي ، دماي 0C 26 به حدود 12 ساعت خيس شدگي نياز است البته در دماهاي بالاتر از0C 26 معمولاً بيماري به ندرت اتفاق مي افتد(شرايط خنک و مرطوب براي وقوع بيماري لازمست، منحني Milles 1944). قارچ بعد از نفوذ در کوتيکول منشعب شده و زير کوتيکول تشکيل استروما مي دهد و لکه هاي بيماري که روي آن ها کنيديوفورو کنيدي هاي .pomi S تشکيل مي گردد، ظاهر مي شوند. لکه ها و کنيدي ها در مرکز لکه ها بسته به رطوبت نسبي و دما بعد از 9 تا 17 روز ديده مي شوند . کنيديها عامل اصلي ايجاد عفونت و بيماري در تابستان هستند که با قطره هاي باران يا باد روي سطح برگها يا ميوه درختان ديگر پخش مي گردند. اين کنيديها به شيوه آسکوسپورها جوانه زده و با نفوذ در ميزبان لکه هاي جديد را بوجود مي آورند . در خلال فصل رشد بسته به دوره کمون بيماري و نيز حساسيت بافت رقم ميزبان چرخه هاي ثانويه ديگري نيز ممکنست تکرار شود.

کنترل :
1- اقدامات بهداشتي : - جلوگيري از تشکيل پريتس دروغي احتمال بروز همه گيري بيماري را کاهش مي دهد براي اين منظور شخم زمستانه مي تواند با زير خاک نمودن بقايا بشدت بيماري را کاهش دهد - پاشيدن کودهاي نيتروژن دار (اوره) در پائيز روي برگهاي ريخته شده در کف باغ باعث تسريع فساد و تجزيه آنها و مانع تشکيل پريتس دروغي مي گردد. اين عمل بويژه در سالهايي که زمستان ملايم باشد نتيجه بخش است - پاشيدن قارچ کشهايي مثل بنوميل در آخر فصل (قبل از خزان) روي برگهاي درخت يا بعد از خزان روي برگهاي کف باغ نيز مانع تشکيل پريتس دروغي در پائيز و زمستان مي گردد.
2- عمليات زراعي : وقتي جريان هوا در بين تاج درختان به خوبي صورت گيرد به سبب وجود هوا و جريان باد در ميان شاخساره ها و خشک شدن شاخساره ها ، شرايط آب و هوايي براي وقوع بيماري نامساعد مي گردد. لذا تنظيم فاصله‌درختان هنگام کاشت و هرس مرتب آنها با ايجاد شرايط خشک و نيز فراهم آوري شرايط مناسب براي سمپاشي باعث کاهش بيماري مي گردد.
3- ارقام مقام: شامل ميخوش اردبيل ،‌آق پائيزي و بل د بوسکوپ Bell De Boskop- گلدن رد Goloden-Red رد فري Red Free- ليبرتيliberty- پريما Prima-پرسيلا‍Priscilla ـ سر پرايز Sir Prize-جونا فريJona Free-فري دام Free Dom- مک فريMac Free- مورياMoria- ترنتTrent- نوا Nova – ايزي گروEasygro- نوواماک Novamac- ريشليوRichelieu-روويلRouville- فلوريدا Florida
4- شيميايي : در شمال شرق ايالات متحده نزديک به 50% از کل قارچکشهاي مصرفي در باغهاي سيب فقط براي کنترل اين بيماري بکار مي رود. قارچکش ها ي مورد استفاده عبارتند از :‌کاپتان ، دودين، گروه اتيلن بيس دي تيوکار با ماتها و سموم گوگردي، ‌بنزيميرازولها و بازدارنده هاي بيوسنتز در ارگوسترول (;SBI StroleBiosynthesis Inhibitores). امروزه از بنوميل (از بنزيميدازولها) و دودين به خاطر بروز مقاومت در قارچ عامل بيماري کمتر استفاده مي شود . پيش از وقوع آلودگي بايستي بر اساس پيش بيني هاي هواشناسي (طول زمان رطوبت بالاي 90%) با استفاده از قارچکشهاي پيشگيري کننده سمپاشي صورت گيرد. بعد از ايجاد عفونت خصوصاً در نواحي نيمه خشک ، باغدار با دانستن زمان وقوع آلودگي با استفاده از قارچکشها مي تواند 24 تا 96 ساعت (1-4 روز) پس از شروع عفونت بيماري را مهار کند، (با استفاده از داده هاي هواشناسي و جدول ميلز زمان وقوع عفونت تعيين مي گردد). زمان سمپاشي بر اساس مراحل رشد و نمو درخت سيب انجام مي شود . سمپاشي اول در مرحله نوک نقره اي Silver Tip (جوانه ها تازه شکفته و نوک برگهاي اوليه به رنگ سفيد نقره اي نمايان است). انجام مي شود و سمپاشهاي محافظتي و پيشگيري کننده بعدي در مراحل نوک سبزي Green Tip (اندامهاي رويشي و جوانه ها به يک سانتي متر رسيده اند). مرحله ظهور دسته هاي گل Tight ,Cluster (مرحله گلدهيBloom) و در آخر بعد از ريزش گلبرگها صورت مي گيرد . سمپاشي هاي پوششي به فاصله هر دو هفته يکبار بعد از ريزش گلدهي تا حدود 3-2 هفته مانده به برداشت محصول ادامه مي يابد. قابل ذکر است برنامه مبارزه شيميايي با لکه سياه سيب ، سفيدک حقيقي ، زنگها و بيماريهاي مختلف ديگر که در خلال تابستان بروز مي کنند از جمله لکه دودي ، فضله مگسي،‌آفات و کنه ها بطور تلفيقي صورت مي گيرد.

 
 

حشرات از منظر گیاهپزشکی

حشرات از منظر گیاهپزشکی